THỦ THUẬT

Hình 1: Giao diện chính của PortableApps

Nhiều người dùng máy tính thường đặt câu hỏi "tại sao các ứng dụng không thể cài đặt trực tiếp lên bút nhớ (còn gọi chung là bút USB - USB/flash drive) mà bắt buộc phải là đĩa cứng?". Trên thực tế, vài ứng dụng có thể khởi chạy trực tiếp từ bút USB và việc này đem lại sự thuận tiện cho người dùng bởi chỉ cần cắm bút USB vào một máy tính bất kỳ để mở/chạy ứng dụng như: trình duyệt, ghi chú, thư điện tử, soạn thảo văn bản hay bảng tính. Nhưng không phải ứng dụng nào cũng có thể "tác nghiệp" trên bút USB bởi nhiều ứng dụng cần được lưu trữ trên cùng đĩa cứng vật lý có hệ điều hành Windows. Ví dụ, các ứng dụng "hạng nặng" như Office và Photoshop luôn bị "cột chặt" với HĐH, do đó về lý thuyết, bạn có thể cài chúng trên bút USB (miễn sao đủ dung lượng), tuy nhiên chúng sẽ không thể khởi chạy trên một máy tính khác (tức khác HĐH khi bạn cài đặt ứng dụng). Bên cạnh đó, khi thực hiện cài ứng dụng trên bút nhớ, bạn có thể gặp rủi ro là làm hỏng đồng thời ứng dụng lẫn HĐH.

Tốt hơn hết, bạn nên sử dụng ứng dụng "di động" (portable application) đã được các hãng sản xuất thiết kế chuyên biệt cho mục đích khởi chạy trực tiếp từ bút USB. Về cơ bản, ứng dụng dạng portable không yêu cầu cài đặt, không cần "cấy" vào HĐH; hay nói đơn giản, đó là ứng dụng "tự quản" (self-contained program), có khả năng khởi chạy mà không quan tâm đến việc được lưu trữ ở đâu. Hiện tại, các ứng dụng thông dụng như OpenOffice, Foxit Reader, Firefox, KeePass Password Safe và Skype đều đã có phiên bản chạy trên bút USB.

"LÒ" ỨNG DỤNG DI ĐỘNG

Thay vì thủ công "cóp nhặt" từng ứng dụng dạng portable, người dùng chuyên nghiệp có thể chọn cách sử dụng một nền tảng "di động" cho bút nhớ như PortableApps - http://portableapps.com.

Tại trang chủ của PortableApps, bạn có thể lựa chọn tải về 3 phiên bản của nền tảng này, từ đơn giản cho đến hoàn chỉnh. Ví dụ, PortableApps Suite Standard cung cấp trọn gói từ nền tảng (platform) để khởi chạy các tiện ích dạng portable cho đến bộ ứng dụng di động cài sẵn, gồm: Mozilla Firefox Portable Edition (trình duyệt), Mozilla Thunderbird Portable Edition (tiện ích email), Mozilla Sunbird Portable Edition (công cụ lịch làm việc), ClamWin Portable (phòng chống virus), Pidgin Portable (công cụ tán gẫu), Sumatra PDF Portable (ứng dụng đọc PDF), KeePass Password Safe Portable (quản lý mật khẩu), trò chơi ô chữ Sudoku Portable, CoolPlayer Portable (trình phát nhạc), PNotes Portable (công cụ ghi chú), ứng dụng văn phòng OpenOffice.org Portable (với các công cụ như Writer - xử lý văn bản, Calc - bảng tính, Impress - trình chiếu, Base - quản lý cơ sở dữ liệu, Draw - vẽ) và tính năng sao lưu và khôi phục dữ liệu có trên bút USB tích hợp.

Sau khi tải về, bạn chép tập tin cài đặt PortableApps lên thư mục gốc của bút nhớ và khởi chạy - đồng thời, bạn sẽ phải chờ đợi hàng chục phút nếu chọn phiên bản đầy đủ Standard. Khi quá trình cài đặt hoàn tất, bạn sẽ thấy tập tin StartPortableApss.exe xuất hiện, nhấn đúp chuột vào biểu tượng tập tin này để khởi chạy.

Một cửa sổ sẽ xuất hiện, mặc định với ngôn ngữ tiếng Anh. Ở khung trình đơn bên trái, bạn sẽ thấy danh sách các ứng dụng dạng portable được cài sẵn, để sử dụng, bạn chỉ cần nhấn chuột vào tên công cụ/ứng dụng tương ứng.
Ở khung bên phải, bạn sẽ thấy biểu tượng đại diện cho các thư mục hình, phim, nhạc trên bút nhớ cũng như biểu tượng tắt của tiện ích quản lý tập tin Explorer (tương tự như Explore trên Windows), tính năng sao lưu và khôi phục dữ liệu (Backup). Để thay đổi ngôn ngữ cũng như bổ sung/gỡ bỏ ứng dụng, bạn sử dụng mục Options. Lưu ý, PortableApps hỗ trợ giao diện tiếng Việt không dấu.

Ví dụ, để tham khảo các ứng dụng portable mà PortableApps cung cấp, từ giao diện chính, bạn nhấn chọn Options, sau đó chọn tiếp mục Get more Apps… Ngay lập tức, trình duyệt Firefox sẽ đưa bạn đến với thư viện http://portableapps.com/apps, tại đây, hãy chọn và tải về ứng dụng cần thiết. 

Để bổ sung một ứng dụng đã tải về vào nền tảng PortableApps, cũng từ giao diện chính, bạn nhấn chọn Options.Install a new App. Ở cửa sổ vừa xuất hiện, bạn chỉ rõ thư mục chứa tập tin tải về của ứng dụng portable cần bổ sung, nhấn Open để tiếp tục các bước còn lại theo hướng dẫn.

Hình 2: Soạn văn bản từ tiện ích Writer từ bút USB.

Đáng chú ý, bạn có thể bổ sung những ứng dụng portable khác không được cung cấp từ PortableApps.com. Bạn chỉ cần đặt chúng ở 1 thư mục "sát bên" thư mục PortableAppsMenu. Vì thế, hiểu đơn giản là bạn cần tạo ra 1 thư mục mang tên X:\PortableApps và đặt các ứng dụng portable này tại đây - với X là tên thư mục bút USB của bạn. Sau đó, bạn chỉ cần nhấn Options.Refresh App Icons trên trình đơn/giao diện chính của nền tảng PortableApps.com Menu, ngay lập tức ứng dụng mới sẽ xuất hiện trên danh sách.

Để xóa một ứng dụng, bạn chỉ cần nhấn phải chuột lên tên ứng dụng tương ứng trên giao diện và chọn Uninstall. Thậm chí, bạn có thể xóa chính ứng dụng đó trong Explorer. Từ giao diện chính, bạn nhấn chọn biểu tượng Explore và tìm thư mục PortableApps. Tại đây, bạn sẽ thấy danh sách các ứng dụng. Ví dụ, để xóa trò chơi Mines-Perfect Portable, bạn chỉ cần xóa thư mục này trên bút USB. Sau đó, bạn nhấn chọn Options.Refresh App Icons.

Trong khi đó, để gỡ bỏ hoàn toàn nền tảng di động PortableApps khỏi bút USB hay thiết bị lưu trữ đang sử dụng, bạn chỉ cần xóa tập tin và thư mục chứa PortableApps trên bút USB bởi như đã nói ở phần đầu thì đây là một dạng ứng dụng "tự quản". Cụ thể, hãy tìm và xóa tập tin StartPortableApps.exe, autorun.inf cũng như thư mục Documents và PortableApps ở thư mục gốc của thiết bị. Để an toàn, bạn thậm chí có thể định dạng (format) lại toàn bộ thiết bị.

Trong màn hình Windows Manage Accounts, bạn có thể dễ dàng tạo các tài khoản mới cho nhiều người dùng – hoặc nhiều loại công việc. Thiết lập nhiều tài khoản người dùng Việc thiết lập nhiều tài khoản riêng trên một máy tính dùng chung sẽ giúp duy trì các tài liệu, hình ảnh và sắp xếp các công việc hợp lý hơn, đồng thời tạo sự dễ dàng hơn khi theo dõi công việc cho những ngày làm việc sắp tới. Hướng dẫn: 1. Nhấn nút Start và mở Control Panel. 2. Nếu đang dùng Classic View, bạn nhấn User Accounts. Nếu đang dùng Control Panel mới (tiêu chuẩn trong Vista và Windows 7), bạn nhấn Add or remove user accounts bên dưới đầu đề “User Accounts and Family Safety”. Thao tác này sẽ dẫn bạn đến màn hình Manage Accounts, cho phép bạn sửa đổi các tài khoản người dùng qua việc bổ sung thêm mật khẩu (password) và thay đổi các thiết lập truy cập. 3. Nhấn chuột liên kết văn bản Create a new account cạnh một hộp lớn đang hiển thị tên những người dùng hiện có trên máy tính. 4. Gõ một vài dòng mô tả cho tài khoản người dùng. Ví dụ, nếu một tài khoản dùng cho người lớn và tài khoản kia dành cho con nít, bạn nên gắn nhãn tài khoản thứ hai là “Kids”. Ngoài ra, bạn cũng có thể tạo một tài khoản để dùng ở nhà và một tài khoản khác dành cho công việc. 5. Chọn loại tài khoản: Standard hay Administrator. Các tài khoản dạng Standard có quyền truy cập vào các ứng dụng cũng như cài đặt và loại bỏ các chương trình, nhưng lại không thể tạo các thay đổi có ảnh hưởng đến tất cả những người dùng khác hay gây nguy cơ về tính an toàn của máy tính. Trong lúc, các tài khoản Administrator có khả năng kiểm soát toàn bộ, nhưng có thể yêu cầu phải xác thực quyền qua password nhằm ngăn chặn những thay đổi không mong muốn cho hệ thống. 6. Để thêm một password, trước hết vào màn hình Manage Accounts, nhấn chuột lên tài khoản cần thay đổi. Nhấn Create a password, sau đó nhập thông tin thích hợp vào các hộp được cung cấp. Nhấn nút Create Password để hoàn tất quá trình. Bùi Xuân Toại PC World Mỹ 5/2011