Ba ngư phủ Bến Tre. Ảnh: Nhật Thanh.

Đúng như tên gọi của nó, ảnh chân dung tình cờ mô tả dung mạo của chủ thể một cách tự nhiên nhất, không hề sắp đặt và rất nhiều khi, người được chụp không hề biết mình là nội dung của tấm ảnh.

Nói một cách khác, đây tựa như một thể loại báo chí. Nhiếp ảnh gia không hề tác động vào địa điểm, trang phục, phong cách, tâm trạng… của chủ thể, mà chỉ khống chế góc chụp cũng như chọn thời điểm chụp sao cho hợp lý. Tất cả đều được ghi nhận như tự nhiên vốn có, hoàn toàn không có sự xếp đặt.

Ảnh thể loại này tái hiện được cảm xúc của người được chụp kể cả khi họ cảm nhận được việc "bị" chụp, nhưng vẫn theo đuổi công việc, tư duy của mình mà không bị ảnh hưởng bởi nhiếp ảnh gia.

Giữa đám đông. Ảnh: Nhật Thanh.

Chân dung đời thường tuân thủ các nguyên tắc của ảnh đời thường. Tuy nhiên, nó đặc tả thần thái của một hoặc vài nhân vật cụ thể. Thông thường, khoảnh khắc chụp đẹp là rất hẹp, thậm chí chỉ là một vài giây, nên việc chuẩn bị sẵn sàng và thao tác thuần thục là tối quan trọng

Máy ảnh cần để sẵn ở tư thế sẵn sàng, các thiết lập khẩu tốc cũng được chỉnh cho phù hợp với bối cảnh. Nếu cần, có thể bấm thử vài kiểu để đến khi khoảnh khắc màu nhiệm đến, người chụp không phải loay hoay bấm - vặn để trôi mất thời điểm cần thiết.

Tiêu cự tốt nhất cho thể loại này thường là tele tầm trung, khoảng 70-135mm, tiêu cự này giúp đạt góc nhìn tự nhiên nhưng cũng không quá gần, gây sợ hãi cho chủ thể hoặc thu hút sự chú ý một cách không cần thiết. Đương nhiên, ống góc rộng cũng dùng được bởi với độ phân giải tốt của các máy ảnh hiện tại. Người chụp có thể chụp rồi cắt cúp hậu kỳ một chút.

Thầm lặng và kiên trì là điều quan trọng trong săn tìm khoảnh khắc. Khoảnh khắc đẹp thường đến khi chủ thể tự nhiên nhất trong một cảm giác an toàn. Cần dành thời gian để hòa mình vào bối cảnh, thậm chí như một người vô hình. Nếu chủ thể nhận ra họ đang “bị” chụp hình, hãy tặng họ một nụ cười thân thiện và và biết rút lui khi cần thiết.

Cụ già J’rai. Ảnh: Nhật Thanh.

Đôi khi không nhất thiết cứ phải đi thật xa hay tìm những những người xa lạ. Có thể bắt đầu thực hành ảnh chân dung tình cờ từ những người thân cận như bà con lối xóm, trẻ em trong nhà, quan trọng là bạn phải nuôi được sự đam mê săn tìm khoảnh khắc, và sẵn sàng cả về thiết bị và tâm lý cho thể loại này.

Chia sẻ ảnh chụp thể loại chân dung đời thường tại đây.

Nguyễn Nhật Thanh