Hầu hết người dùng đều hài lòng với tiện ích ổ cứng có sẵn trên Windows. Nhưng nếu bạn cần tìm công cụ khác, hãy tham khảo 10 tiện ích ổ cứng miễn phí và một số tiện ích có phí sau. Các tiện ích này sẽ giúp bạn phân vùng, giám sát và tối ưu hóa hoạt động ổ cứng.

Phân vùng

DiskPart miễn phí của Microsoft, có sẵn trên các đĩa cài đặt Windows 7, Vista, cho phép bạn phân vùng ổ cứng theo các định dạng quản lý tập tin FAT, NTFS. Nếu bạn cần tiện ích hoạt động nhanh hơn, và hỗ trợ nhiều hệ thống tập tin, hãy dùng Parted Magic (phiên bản 6). Tiện ích này miễn phí, tích hợp sẵn công cụ Memtest86+, rất hữu ích khi bạn cần kiểm tra bộ nhớ RAM.

Nếu bạn không cần kiểm tra bộ nhớ mà chỉ muốn thay đổi phân vùng Linux khởi động, GParted Live là tiện ích bạn nên dùng. Tiện ích này khởi động nhanh, hỗ trợ khởi động từ USB hay ổ cứng gắn ngoài. Bạn cần thực hiện 2 lần dòng lệnh trong suốt quá trình tiện ích khởi động.

Ngoài ra, bạn có thể chọn dùng Partition Logic. Đây là tiện ích có quá trình khởi động nhanh, hoạt động tốt với ổ cứng IDE gắn trong. Một tiện ích khác, miễn phí, hoạt động khá hiệu quả là Easeus Partition Manager Home.

Parted Magic hỗ trợ nhiều hệ thống tập tin.

SMART (công nghệ báo cáo, tự phân tích)

Hầu hết các ổ cứng hiện nay đều được trang bị tính năng tự phân tích giúp người dùng nhận biết tình trạng “sức khỏe” ổ cứng. Thông thường BIOS sẽ thông báo tình trạng các thiết bị mỗi khi bạn khởi động máy tính, nhưng Windows 7 thì không. Một số tiện ích sau giúp bạn theo dõi tình trạng ổ cứng.

Nếu bạn thích dùng dòng lệnh, trên công cụ SMART Monitoring, trong môi trường DOS, gõ smartctl -a sda (hay sdb, sdc). Lệnh này sẽ cho bạn biết về tình trạng ổ cứng. Các thông tin đôi khi trùng lặp nhau.

Bạn có thể dùng tiện ích miễn phí DiskCheckup của Passmark. Bạn chỉ nên chạy tiện ích này khi máy tính không làm gì cả, vì nó sẽ chiếm dụng rất nhiều tài nguyên CPU. Ngoài DiskCheckup, HD Tune là một lựa chọn khác. Phiên bản HD Tune miễn phí không những cho bạn biết tình trạng ổ cứng mà còn kiểm tra hiệu năng và quét tìm các lỗi trên ổ cứng.

Nếu bạn cần giám sát Windows liên tục, 24/7, bạn nên mua Active Smart 2.9 của Ariolic Software, giá 30 đô la Mỹ (~ 600 ngàn đồng) hay Active Hard Disk Monitor phiên bản Pro của LSoft Technologies, giá 15 đô la Mỹ (~ 300 ngàn đồng).

HD Tune cho biết hiệu năng và phát hiện lỗi trên đĩa cứng.

Chống phân mảnh và tối ưu hóa

Trước đây, việc chống phân mảnh (trên các ổ đĩa cứng định dạng tập tin FAT16, FAT32) giúp cải thiện đáng kể tốc độ, nhưng hiện nay không nhiều. Tuy vậy, việc tối ưu hóa sẽ rất hữu ích cho các tập tin thường dùng, chẳng hạn các tập tin Outlook.pst.

Để chống phân mảnh và tối ưu hóa ổ cứng, bạn có thể dùngUltimateDefrag của DiskTrix, cho phép lựa chọn tập tin tối ưu hóa.

Tiện ích miễn phí Smart Defrag có khả năng tự động tối ưu hóa ổ cứng. Ngoài một vài quảng cáo gây khó chịu, tiện ích hoạt động rất tốt. Nếu bạn muốn dùng dòng lệnh để thực hiện việc chống phân mảnh và tối ưu hóa máy tính, UltraDefrag là tiện ích bạn cần.

UltimateDefrag cho phép lựa chọn tập tin tối ưu hóa.

Không gian ổ cứng sử dụng

Disk Space Fan giúp bạn dễ dàng nhận biết không gian lưu trữ trên ổ cứng qua biểu đồ. Tiện ích có khả năng xóa các tập tin dung lượng lớn, các tập tin không sử dụng một cách nhanh chóng. Disk Space Fan tích hợp với Windows Explorer cho phép bạn mở, xóa, duyệt các tập tin, thư mục.

Tiện ích Disk Space Fan.