Sự sáng tạo thu hút người xem. Ảnh: The Fella.

Lợi thế của việc chụp ảnh các công trình hay tòa nhà là trong hầu hết các trường hợp, người chụp có đủ thời gian để xem xét bố cục, căn chỉnh thông số tối ưu trước khi bấm máy.

Tuy nhiên, thể loại này yêu cầu tính sáng tạo cao để bức ảnh không những cuốn hút người xem mà còn truyền đạt được ý tưởng của người chụp. Những điều dưới đây, theo digital-photography-school, sẽ gợi ý một số điểm cần lưu tâm khi bắt đầu.

Lựa chọn ống kính

Ống kính tilt-shift cho những hiệu ứng độc đáo.

Chụp kiến trúc không đồng nghĩa với việc chọn ống kính góc rộng. Một ống kính tele tầm xa có thể đưa người xem đến với các chi tiết đặc sắc của tòa nhà, hoặc loại bỏ những phần thừa không cần thiết trong bố cục.

Ống kính góc rộng là cần thiết cho những bối cảnh rộng lớn cần lấy toàn bộ kiến trúc, hoặc thậm chí lấy cả những chi tiết xung quanh, cho người xem cái nhìn về địa điểm hoặc thời tiết bấm máy.

Ống mắt cá thường được dùng trong nhiếp ảnh kiến trúc để lấy được toàn bộ tòa nhà từ những vị trí khó mà ống góc rộng không thể làm được. Các ống fish-eye còn có thể tạo cảm giác "phóng đại" vật thể nhờ hiệu ứng đặc biệt; và đôi khi, cùng với ống kính PC (hay tilt-shift), còn được sử dụng để tạo ra những khung hình sáng tạo đầy hấp dẫn.

Hình khối

Các dạng hình khối xuất hiện nhiều trong kiến trúc. Ảnh: Thomas Hawk.

Các dạng hình học như đường dẫn, đường xiên và ô vuông luôn xuất hiện đầy rẫy trong các kiến trúc xây dựng đô thị, và chúng rất có ích để trở thành những công cụ giúp cho bố cục thêm hấp dẫn. 

Cách tốt nhất để có được khung hình đẹp là tìm vị trí đứng có các hình khối phù hợp, sử dụng một ống kính zoom và từ từ phóng to/thu nhỏ đến khi tìm được bố cục thích hợp. Crop hay xoay ảnh ở khâu hậu kì cũng là một lựa chọn cần được cân nhắc. Ngoài ra, phần lớn các tòa nhà đều áp dụng cấu trúc đối xứng, đây cũng là điểm nên tận dụng để có được bức ảnh ấn tượng.

Phản chiếu

Phản chiếu ánh sáng tạo bối cảnh "kép". Ảnh: marcp_dmoz.

Các mặt kính, gương, hay cửa sổ ở các tòa nhà là chủ đề sáng tác quan trọng trong nhiếp ảnh kiến trúc. Bạn có thể tận dụng những mặt phản chiếu này để tạo ra một bối cảnh "kép", cho người xem cái nhìn rộng rãi và đa dạng hơn.

Mở rộng hơn, sông hồ, vũng nước hay thậm chí cả kính đeo mắt cũng có thể được tận dụng để tạo ra hiệu ứng phản chiếu đẹp mắt.

Tương phản

Nhiều tương phản tồn tại cùng lúc. Ảnh: o palssson.

Những sự tương phản đặt kề nhau của màu sắc, hình khối và ánh sáng có thể ngay lập tức tạo ấn tượng cho bức ảnh kiến trúc của bạn. Người chụp có thể tìm các dinh thự cổ ngay sát vách một tòa nhà hiện đại, hoặc một bước tường đầy màu sắc bên cạnh một mặt phẳng đơn điệu, hay đơn giản chỉ cần tìm nơi có ánh sáng chiếu rọi để chụp lại nơi có cả ánh sáng và bóng tối.

Ảnh có dải động cao HDR cũng là một sự lựa chọn tốt để tăng thêm tương thêm sự tương phản cho bức ảnh về kiến trúc. Người chụp có thể sử dụng phần mềm để ghép nhiều tấm ảnh với nhiều thiết lập thời gian phơi sáng khác nhau, hoặc dùng tùy chỉnh ngay trên camera để tạo ảnh HDR.

Quy mô kiến trúc

Quy mô kiến trúc so với con người. Ảnh: Gilderic.

Với những kiến trúc quy mô lớn, hoặc đặc biệt bé, việc so sánh kích cỡ công trình với những sự vật quen thuộc như con người, xe cộ, đèn giao thông, cây cối... sẽ giúp người xem hình dung được điểm nổi bật của tòa nhà.

Tuy nhiên, lạm dụng quá nhiều vật không liên quan có thể gây rối bối cảnh, đem đến tác dụng ngược lại.

Sự biến dạng ảnh

Có những ảnh cần chỉnh sửa sự biến dạng để đạt được ý đồ nghệ thuật. Ảnh: Paul Bica.

Với việc sử dụng các ống kính góc rộng, sự biến dạng ảnh là không thể tránh khỏi, đặc biệt là ở các góc. Để làm khắc phục loại khiếm khuyết này, người chụp có thể sử dụng nhiều phần mềm chỉnh sửa ở khâu hậu kỳ khác nhau.

Dù vậy, đôi khi biến dạng ảnh có thể được sử dụng như một lợi thế để tạo ra cảm giác "phim ảnh" và cho thấy được quy mô của công trình.

Nội thất

Thiếu ánh sáng là thách thức của việc chụp nội thất. Ảnh: Nickel.

Bên cạnh việc tìm kiếm những bối cảnh ở bên ngoài, các nhiếp ảnh gia kiến trúc luôn cần tìm thêm những khung hình bên trong các tòa nhà. Ở đây, vấn đề chính của chụp ảnh nội thất là sự thiếu hụt ánh sáng, chưa kể đến việc nhiều nơi không cho phép người chụp sử dụng đèn flash.

Vì vậy, để giải quyết khó khăn này, người chụp cần sử dụng ống kính với độ mở lớn, tăng ISO và sử dụng thêm chân đỡ để thiết lập tốc độ màn trập chậm hơn. Ở những nơi được sử dụng flash, việc sử dụng thêm những miếng tản sáng sẽ giúp ánh sáng dịu nhẹ hơn, tránh việc lan tỏa không đều.

Chụp bóng đen

Chụp bóng cho người xem sự liên tưởng về chủ thể. Ảnh: Sergiu Bacioiu.

Tương tự như với chủ thể là con người, người chụp ảnh kiến trúc có thể lưu tâm đến thể loại chụp bóng đen này. Trước hết hãy di chuyển đến một vị trí sao cho tòa nhà chắn trước mặt trời, và che gần như toàn bộ nguồn sáng, sau đó tắt chế độ flash và đo sáng vào bầu trời trước khi bấm máy.

Kiến trúc về đêm

Thời điểm bấm máy có thể giúp ảnh kiến trúc về đêm thêm màu sắc. Ảnh:Stuck in Customs.

Chụp ảnh kiến trúc về đêm có thể tạo ra những chủ thể huyền ảo và độc đáo để truyền tải thông điệp của bức ảnh. Thực tế, một trong những thời điểm tốt nhất để chụp kiến trúc về đêm là lúc bầu trời vẫn còn chút ánh sáng, khi màu sắc chưa hoàn toàn mất hẳn vì chìm trong bóng tối. Tuy nhiên, bạn nên kiên nhẫn chờ đến khi những ánh đèn đường, đèn xe cộ được bật lên. Những khung hình được bấm máy tại thời điểm "vàng" này thường sẽ có hiệu quả phơi sáng đẹp mắt nhất.

Nguyên Khánh